Voor een gedragsproject als deze volgen we altijd een stapsgewijs proces. Hierbij volgen we het PATH model vanuit de sociale psychologie waarbij we de volgende stappen doorlopen:

Probleemanalyse: Hierbij zoeken we uit wat de uitdaging is. Dit ontdekken we door in een goede kick-off meeting veel vragen te stellen: wat is de uitdaging, waarom is het een probleem, wie zijn er betrokken, wanneer vindt de uitdaging plaats en bovenal: met welk type gedrag hebben we te maken? Is dit bewust en gepland gedrag, of juist onbewust en gewoontegedreven gedrag?

Een goede probleemanalyse is de belangrijkste kaart in het kaartenhuis van een geslaagde interventie. De Gemeente Nijmegen en BUKO vertelden ons exact welk gedeelte van de St. Annastraat dicht zou gaan, welke type fietsers veel gebruik maken van deze route en dus nu hun gedrag aan moesten gaan passen, wat mogelijke alternatieven waren en wat daarbinnen de grootste uitdaging ging zijn. Dit laatste zat hem er met name in dat fietsers mogelijk in plaats van de omleiding te nemen toch stiekem over zouden steken en tegen de richting in zouden fietsen, met gevaarlijke gevolgen. Werk aan de winkel dus.

Na de probleemanalyse is het altijd belangrijk om onderzoek te doen naar de onderliggende factoren van het (on)gewenste gedrag. Hiervoor namen we interviews bij fietsers ter plekke af in de St Annastraat, fietsten we alle mogelijke routes zelf en observeerden we het huidige gedrag van fietsers en de locatie tot in detail.

Daarnaast deden we grondig literatuuronderzoek naar eerder effectief gebleken interventies op het gebied van verkeerspsychologie. Maar ook deden we onderzoek naar gedrag in de bredere context. Bijvoorbeeld naar mogelijkheden voor het verlagen van weerstand tegen verandering bij gewoontegedrag.

In de testfase van het PATH model zetten we alle factoren met elkaar in een procesmodel waardoor duidelijk wordt welke psychologische drijfveren met elkaar verbonden zijn en invloed op elkaar hebben, elkaar versterken of juist remmen. Daarna maken we altijd een Driver analyse (zie hieronder) waarin we overzichtelijk maken welke drivers het gewenste dan wel ongewenste gedrag stimuleren of remmen. Dit maakt het mogelijk om de juiste factoren te selecteren voor het beste resultaat op gedragsverandering.

Na dit uitgebreide voortraject konden we aan de slag met de daadwerkelijke interventies. Hier konden we ons creatieve ei in kwijt terwijl we onderbouwd te werk bleven gaan. We gaven 19 adviezen waar de Gemeente Nijmegen en BUKO direct mee aan de slag konden. Deze waren enerzijds gericht op communicatie voorafgaand aan de wijzigingen en anderzijds op de communicatie ter plekke tijdens de omleiding.

Zo was één van de adviezen om mensen positief te bekrachtigen bij het vertonen van het juiste gedrag. Door middel van gamification adviseerden we de omleiding om te bouwen tot een heuse race met een start- en finishlijn. Zo weten we namelijk uit onderzoek dat deze positieve emotie na het uitvoeren van nieuw gedrag de kans op gewoontevorming versterkt en de kans op herhaling van het gewenste gedrag vergroot.

Daarnaast was het advies sociale afkeuring te tonen als mensen toch de omleding negeerden, omdat we dankzij het onderzoek ontdekten dat dit het ongewenste gedrag kon remmen. Want hoewel altijd gestuurd wordt op het zoveel mogelijk verminderen van ongewenst gedrag, blijkt volledig voorkomen zelden mogelijk. Daarom adviseerden we een teleurgesteld kind te tonen op het moment dat fietsers toch de verleiding niet konden weerstaan tegen de richting in te fietsen. Deze sociale afkeuring bleef niet onopgemerkt.

Een ander advies was om tijdens het nemen van de omleiding de snelheid van de omleiding te benadrukken door iconografie van een fiets in beweging langs de route te blijven tonen. Net als de voortgang van de omleiding met als klap op de vuurpijl een finishboog aan het einde van de omleiding. Vanwege het commitment principe uit de psychologie vinden wij mensen het namelijk fijn om te zien hoeveel progressie we maken en draagt dit bij aan het voortzetten van positief gedrag.

Na het geven van ons advies was het de beurt aan BUKO Bereikbaar.

Zij zorgden ervoor dat de adviezen die we gaven naadloos vertaald werden naar daadwerkelijke middelen. Zo werden de designs vertaald naar echte borden die zij snel en vakkundig op de juiste plek zetten. Daarnaast plaatsten ze ook de finishboog aan het einde van de omleiding voor een extra positief zogenoemd ‘celebration moment.’

De Gemeente Nijmegen was er klaar voor. Van Gelder kon aan de slag met de werkzaamheden en de fietsers konden op een positieve manier worden omgeleid.

De reacties?

Het succes bleef niet onopgemerkt. Zo gingen onze nudges viraal op zowel LinkedIn, Dumpert als TikTok. Supertof natuurlijk!