Nudging in het Onderwijs: Vijf Best Practices voor Betere Prestaties

In de zoektocht naar effectieve strategieën om het onderwijs te verbeteren, heeft nudging de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekregen. Nudging is een vorm van gedragsbeïnvloeding waarbij door middel van kleine aanpassingen in de omgeving of keuze-context wordt beoogd gedrag te veranderen. Deze aanpak is al vaak succesvol gebleken in verschillende domeinen, zoals volksgezondheid, duurzaamheid en financiën. 

In dit blog verkennen we hoe nudging in het onderwijs kan worden toegepast om betere prestaties bij leerlingen te bevorderen. 

De - Verrassend Grote - Rol van Psychologie in Onderwijs

De rol van psychologie in het onderwijs is veel groter dan men vaak denkt. Een klassieke case over de wisselwerking tussen leraar en leerling laat dat mooi zien. Tijdens het experiment ging een psycholoog een dag meekijken in de klas. Tegen de leraar werd gezegd dat deze psycholoog een assessment ging doen per leerling om een inschatting te maken over hun carrièrekansen en hun potentie in het onderwijs. 

Aan het eind van de dag gaf hij de leraar exact inzicht in wie precies de hoogvliegers waren en van welke leerlingen de leraar niet al te veel hoefde te verwachten. Wat de leraar echter niet wist, was dat deze inschatting compleet random was en dus niet gebaseerd was op een echte assessment. 

Rationeel gezien zouden de verwachtingen op basis van het assessment dus niet uit moeten komen, het was immers nergens op gebaseerd.  En nu komt het verrassende van het verhaal: toen een jaar later werd bijgehouden hoe de leerlingen het deden, bleek wat de assessor aangaf toch echt uitgekomen te zijn. De hoogvliegers waren daadwerkelijk hoogvliegers geworden. 

Blijkbaar waren er dus verwachtingen gecreëerd in de docent waardoor hij onbewust net wat anders omging met bepaalde leerlingen waardoor hun performance vooruit ging. Dit geeft de kracht van verwachtingen goed weer; de wisselwerking tussen leraar en leerling heeft kennelijk effect op zelfvertrouwen en prestaties. En zo zorgde een kleine input voor een heel groot verschil in output. En dat is nu precies wat nudging beoogt te doen. 

Nudging: Een duwtje in de rug richting betere prestaties

Dat je met een kleine aanpassing of input een groot resultaat kunt bewerkstelligen was na dit experiment duidelijk. 

En hoewel je je kunt afvragen of het experiment wat we hierboven bespreken wel helemaal ethisch verantwoord was - je stelt een groep als het ware achter - zijn er tal van manieren waarop je de performance van alle leerlingen een duwtje in de rug kunt geven. 

Laten we kijken naar vijf best practices. 

De Betrokkenheid van Ouders Verhogen: Het Default Effect

Betrokkenheid bij ouders is bevorderlijk voor de prestaties van het kind. Maar hoe zorg je ervoor dat ouders betrokken zijn en blijven? 

Een bekende vorm van nudging die ook in dit domein blijkt te werken is default nudging. In dit experiment hielden ze ouders op de hoogte van de prestaties van hun kinderen via tekstberichten. 

Ze vergeleken daarbij twee groepen. In de eerste groep maakte ze gebruik van een opt-in systeem en was de default (of standaard) dat men niet ingeschreven was en zich actief kon inschrijven. In de tweede groep maakte ze gebruik van een opt-out systeem. Ouders waren hier standaard ingeschreven en moesten zich actief uitschrijven. 

Aangezien wij mensen vaak passief zijn in ons handelen, zorgde de opt-out voor meer betrokkenheid rondom ouders als gevolg van de tekstberichten, waardoor de prestaties en de course credits van leerlingen werden verhoogd. 

Relatieve Feedback

Een andere nudge die effectief gebleken is, is het geven van relatieve feedback. In dit experiment werd voor 1 jaar lang een deel van de leerlingen voorzien van relatieve feedback (“Je scoort boven/onder het klasgemiddelde”). Dit zorgde voor een 5% stijging in de cijfers van studenten. 

Wanneer de relatieve feedback werd gestopt, verdween het effect weer.  Sociale vergelijking zorgde er hier dus voor dat studenten beter gingen presteren. 

Let wel: sociale vergelijking werkt niet altijd goed. Zo werden in een experiment low, medium en high performing studenten samengebracht met als insteek dat de high performing studenten de low en medium performing studenten zouden inspireren en motiveren. Wat bleek? Hoewel dit een positief effect had op medium performing studenten, had dit juist een negatief effect op low performing studenten. Voor hen werd hun vergelijking demotiverend omdat de studenten te ver van elkaar af lagen. 

Gepersonaliseerde Herinneringen

De breinen van leerlingen zijn nog volop in ontwikkeling op het gebied van plannen en zelfcontrole. Simpele gepersonaliseerde herinneringen kunnen daarom al een groot verschil maken. Een simpel bericht als “Denk eraan te studeren. Gemiddeld spenderen studenten 6 uur aan het leren voor de aankomende toets.” zorgde voor een stijging van studeertijd in het weekend. Doordeweeks gingen studenten er niet meer van leren, maar ze begonnen wel eerder op de dag. 

Bevorder Intrinsieke Motivatie door Zelf Overstijgende Doelen

De effecten van intrinsieke motivatie zijn sterker dan die van extrinsieke motivatie. Het is dus van belang om intrinsieke motivatie te bevorderen. Een goede manier om dit te doen is leerlingen zelf overstijgende doelen te laten stellen. 

In een experiment kregen leerlingen als opdracht om over deze doelen te schrijven. Over doelen die ze dus in hun leven zouden willen bereiken en hoe school daaraan bij kan dragen. 

Deze enkele opdracht zorgde voor een hogere intrinsieke motivatie en daarmee significant betere cijfers onder leerlingen. Ook hadden leerlingen een positieve attitude. 

Herkenning & Timing van Feedback

Dan komen we alweer bij de laatste nudge van dit blog. Opnieuw een vorm van feedback. Wat blijkt namelijk; het aanmoedigen van studenten op het juiste moment kan de prestaties en het welzijn van studenten bevorderen. Tijdens dit experiment gaven ze op bepaalde specifieke momenten feedback als: “Veel studenten vinden het moeilijk op dit punt, maar meestal kunnen ze zich binnen twee weken weer herpakken”. 

Berichten als deze zorgen voor een stukje herkenning bij leerlingen en vergroten de kans dat de leerling het als draaglijker gaat ervaren en dat ze zich inderdaad ook weer sneller herpakken. 

Aan de slag met nudging!

Nudging kan een groot verschil maken in het onderwijs. Echter werkt niet elke nudge in elke situatie. Het is belangrijk om voor je een nudge gaat doorvoeren, de keuze context eerst goed te analyseren en de psychologische drijfveren van studenten te achterhalen. Op die manier vergroot je de kans dat jouw nudge ook daadwerkelijk effectief is.

Het analyseren van die keuze context kan complex zijn en is een van de specialisaties binnen Unravel. Door veelvuldig onderzoek hebben we niet alleen een enorme database aan effectieve nudges opgebouwd, maar weten we ook hoe ze werken binnen een complexe context. Die inzichten vergaren we enerzijds door bestaande inzichten uit de psychologie en neuroscience literatuur, en anderzijds door neuromarketing onderzoek dat we zelf uitvoeren met Unravel Research.

Heb jij dus een vraagstuk over hoe je gedrag kunt veranderen op het gebied van educatie? Neem dan gerust contact op met Diede om een keer te sparren. 

👉 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.